Tryzub. Herb Ukrainy.


Oficjalnie Ukraina ma dwa herby: wielki i mały. Ten pierwszy jednak nigdy nie został formalnie przyjęty, gdyż do tej pory nie ma konsensusu co do jego ostatecznego kształtu. Funkcjonuje natomiast formalnie tzw. herb mały, przedstawiający w błękitnym polu tarczy złoty trójząb (po ukraińsku: тризуб, czyli Tryzub).

Jest wiele teorii na temat pochodzenia tego symbolu. Najczęściej przyjmuje się, że został on przejęty od skandynawskich Waregów, którzy mieli założyć dynastię Rurykowiczów. Inne teorie mówią o nurkującym sokole, kotwicy albo chazarskich tamgach. Bez wątpienia jednak możemy być pewni, że symbolu tego używali pierwsi książęta ruscy, a wśród nich Włodzimierz Wielki.

Rozbicie dzielnicowe, a następnie upadek Rusi Kijowskiej spowodował, że Tryzub na kilka wieków przestał być symbolem państwowym, zaś na znaczeniu zaczęły nabierać godła księstw i ziem, które zaczęły funkcjonować na terenach dzisiejsze Ukrainy. I tak księstwo halicko-włodzimierskie (późniejsze województwo ruskie, wchodzące w skład Królestwa Polskiego) używało jako herbu złotego lwa na błękitnym tle; województwo kijowskie (powstałe w XV w.) używało herbu przedstawiającego św. Michała Archanioła; zaś Hetmanat, czyli powstały w XVII wieku system rządów Kozaków Zaporoskich posługiwał się herbem wyobrażającym Kozaka z muszkietem, podarowanym Siczy Zaporoskiej jeszcze w czasach Stefana Batorego.

W XIX w. w kręgach ukraińskich powrócono do Tryzuba jako symbolu, który miał wyrażać aspiracje narodowowyzwoleńcze Ukraińców, żyjących pod berłem rosyjskiego cara. Sięgnięcie po godło znane z czasów Rusi Kijowskiej miało podkreślać dziedzictwo państwa Włodzimierza Wielkiego, wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami. Nadal jednak silne były pozostałe symbole, a więc św. Michał Archanioł, Lew i Kozak, toteż silnie pracowano nad połączeniem ich wszystkich w jednym herbie wielkim (niektóre projekty przewidywały zresztą o wiele więcej elementów, m.in. litewską Pogoń). Po powstaniu w 1918 r. Ukraińskiej Republiki Ludowej zdecydowano się finalnie przyjąć jako herb państwowy symbol Tryzuba, choć o ostateczny kształt herbu toczyły się długie spory.

W czasach sowieckich symbol Tryzuba był zakazany, a posługiwanie się nim surowo karane. Po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę w 1991 rozpoczęły się prace nad herbem państwa, ponownie zresztą w atmosferze sporów. W 1996 r. wpisano do Konstytucji zapis o herbie wielkim Ukrainy, którego część stanowi herb mały, a więc złoty Tryzub na błękitnym tle. Do tej pory jednak nie udało się oficjalnie przyjąć herbu wielkiego.

Skomentuj

Wprowadź swoje dane lub kliknij jedną z tych ikon, aby się zalogować:

Logo WordPress.com

Komentujesz korzystając z konta WordPress.com. Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie na Facebooku

Komentujesz korzystając z konta Facebook. Wyloguj /  Zmień )

Połączenie z %s